مشکلات نظام بودجه ریزی

نظام بودجه ریزی در ایران ، کاملا متمرکز است. کتاب بودجه و جداول بودجه حاوی اعداد و جداول بزرگ و عجیب و غریب است.  این بودجه ابتدا در دولت تنظیم می شود.  وقتی  بودجه توسط دولت تنظیم می شود، این بودجه خودش یک مصیبت است ولی وقتی به درون مجلس شورای اسلامی می رود ، و در آنجا تغییراتی بر روی آن انجام می گیرد، به مصیبت عظما تبدیل می شود. وقتی بدست مجریان می رسد، آنها کارهای دیگری انجام می دهند که با اهداف بودجه متفاوت است. به عبارت دیگر هیچ نوع کار کارشناسی بر روی بودجه امکان پذیر نیست. بطوریکه در ایران اصولا کنترل بودجه امکان پذیر نیست. وقتی بودجه غیر قابل کنترل باشد. رسیدن به اهداف بودجه و اهداف عالیه کشوری و نظام هم امکان پذیر نیست.

راه حل برون رفت از این مشکلات، تنظیم بودجه در استانها است. یعنی ابتدا بودجه توسط استاندار تهیه می شود. سپس توسط شورای استان که همان نمایندگان مجلس شورای اسلامی هستند، تصویب می شود. سپس این بودجه استانها به وزارتخانه های ذی ربط منعکس می گردد. در وزارتخانه ها، بودجه مورد مطالعات کارشناسی قرار می گیرد و مشکلات بودجه رفع می شود. سپس این بودجه در سازمان برنامه و بودجه تلفیق و در انتها به مجلس شورای اسلامی منعکس می شود. پس از بازبینی و تصویب نمایندگان ، لایحه بودجه جهت اجرا به استانها ابلاغ می شود.

در قسمت مشکلات سیستمی نوشتیم که کار وزارتخانه ها کنترل و حمایت و هدایت است. وقتی وزارتخانه ها بودجه استانها را بررسی و اصلاح می کنند. در اجرا هم باید آنرا حمایت و هدایت کنند. یعنی اگر استانی در سال جاری به هر دلیلی نتوانست، منابع بودجه را تأمین و پروژه ها را اجرا کند. ، وزارتخانه ها، بودجه آنها را بصورت موقت، تأمین تا پروژه ها به موقع اجرا شوند. در استان اگر تا پایان سال، منابع مورد نظر تأمین شد، استانها بدهی خود را به وزارتخانه ها عودت می دهند و اگر نتوانستند آن مبلغ بعنوان بدهی در بودجه  سال بعد منظور می گردد.

از این طریق می توان تفکیک وظایف را بدرستی اجرا کرد. یعنی وظیفه اجرا کاملا به استانها واگذار می گردد و وظایف حمایت ، هدایت و کنترل در دست وزارتخانه ها باقی می ماند.

الیته در حال حاضر بودجه شهرداری ها بصورت مستقل تدوین می شود. ولی وزارتخانه های مختلف وظیفه حمایت ، هدایت و کنترل را در مورد بودجه شهرداری ها اجرا نمی کنند و اساسا کاری به کار شهرداری ها ندارند که این هم یکی از مشکلات حکمرانی در کشور است.

پس اگر بعنوان نماینده انتخاب شوم. موضوع تدوین بودجه بصورت استانی و  واگذاری کلیه وظایف اجرایی به استانها را پیگیری خواهم کرد . در ضمن قوانین لازم جهت وظیفه حمایت ، هدایت و کنترل را برای وزارتخانه ها تدوین خواهم کرد.